SO‘ZLIK VA O‘ZLIK
Ne kushoyish, ajrim-a,
Qila ko‘rma tarjima.
Shul jaydari labzida,
Uzmoq niyat qarzima.
Soddaga yovuq so‘zim,
Mengzama yodga sira.
Tilimga tilar to‘zim,
Chanqovuz-u do‘mbira.
Chindan fe’lim sahroyi,
Dasht tilida sayrarman.
Ko‘nglimdagi xirgoyi –
Gasht tilida so‘ylarman.
Aytimda bordek najot,
Tiyilmaydi ovozim.
Bo‘g‘zimdan yozar qanot
Qancha uchirma g‘ozim.
Tustovug‘-u qirg‘ovul,
To‘rg‘aylarning tili – bu.
Jing‘il, qamish saksovul,
Yantoqlar shiviri – bu.
Ko‘lvar saqlagan chilla,
Yumronqoziq nafasi.
Har tomchi suv bir tillo –
Sardobalarning sasi.
Yuz yilda bir sel kelar,
Sangnoqlar suroni – bu,
Turk otadan el kelar
Urpoqlar zaboni – bu.
Meros qoldirgan Shiroq
G‘oliblik maqomi – bu,
Peshonaga yaltiroq
Haq chekkan raqami – bu.
So‘zligimdan, so‘zimdan
O‘lanlarda tirri jon,
O‘zligimdan o‘zimdan
Ko‘rmadim-ay, irri jon!
DO‘MBIRAM
Qo‘lda sozim – do‘mbira,
Dilda rozim – do‘mbira,
Kuylaganda baxtimdan
Jo‘r ovozim – do‘mbira.
Erkim qo‘shiq-kuy bo‘lsin,
Orzu-havas, o‘y bo‘lsin,
Ozod, obod yurtimning,
Ko‘rgan kuni to‘y bo‘lsin!
Do‘mbir-do‘mbir, do‘mbiram,
Kuyla-kuyla, do‘mbiram,
Quchog‘imni to‘ldirib-a,
Yayra-yayra, do‘mbiram.
Tolmas chertib bilagim,
Tinch-totuvlik tilagim,
Yurt madhini kuylasam,
Jo‘sh uradi yuragim.
Haq qarashar elimga,
Baxt yarashar elimga,
Farzandlariga meros –
Taxt yarashar elimga.
G‘animlarga bas kelgan,
So‘zi doim rost kelgan,
Or-nomusdan so‘ylarsan,
Botirlarga xos kelgan.
SINOV
Dilni tilga bog‘ladim,
Qasd birla ardoqladim.
Xush manzilni chog‘ladim,
G‘am sori ko‘chmas, deya.
Ko‘ksimga otashi cho‘g‘,
O‘ksinmay iloji yo‘q.
Shunda hamki, ko‘ngli to‘q,
Dard-tugun yechmas, deya.
Choradin chora tilak,
Mayli, chok chora tilak,
Ming bir ovvora tilak,
Ishqidan kechmas, deya.
Rostdin-rost so‘z qalamga,
Do‘st tutinib alamga,
Bosdimki, toshga tamg‘a,
Muhrini o‘chmas, deya.
Suvga dam urar bo‘ldim,
Qumga dam urar bo‘ldim,
Bosh qattiqmi, tosh qattiq:
Bir sinab ko‘rar bo‘ldim.
OT KELAR
Qo‘rg‘onchani oralab,
Ot keladi, qaranglar!
Kimning uyin qoralab,
Yot keladi, qaranglar.
Qirq tuyaga yuk bo‘lgan,
Bo‘g‘chasida nima bor?
Menga beshkarti qizning
Ko‘chasida nima bor?!
To‘xtamasin aytinglar,
Qolmasinlar yo‘lidan!
So‘rmasin suyganimning
Suv ichay, deb qo‘lidan.
Elim to‘qson ikki bov
Turk deganning sarasi.
Iskandarga bas kelgan –
Ko‘k Bo‘rining bolasi.
Qovog‘in uydi, denglar,
Chorig‘in kiydi, denglar
Kim ari uyasiga
Bemahal tiydi, denglar?!
Begonaga qiz bermas
Bu elda azal-azal.
Kerak bo‘lsa, tul bermas,
Otdan tush-a, ishing hal!
Qo‘rg‘onchani oralab,
Ot keladi, qaranglar!
Kimning uyin qoralab
Yot keladi, qaranglar.
DUNYO
Dunyo… dunyo… kunmisan
Erta chiqib, kech botar?
Osmondagi Oymisan
Ertak aytib tong otar?
Shamol-shamol, sovurding –
Qaytarib ber vaqtimni.
Bolaligim – poshsholik,
Degan toj-u taxtimni…
Aylanasan, diyirman,
Aylantirgan suv qayda?
Menginaning boshini
Aylantirgan quv qayda?
Tulporining joliga
Kokil qo‘shib o‘rganman.
So‘g‘ishga ketar chog‘i
Oqir marta ko‘rganman.
Dunyo, qora qat bo‘lib
Chachlarimdi juldirding.
Bolalarim qitiqlab
Meni qo‘shib kuldirding.
Dunyo, qora tovmisan,
Unda nega boshing oq?
Tilim-tilim kesilgan
Ko‘kayimga chega qoq!
Dunyo, sahro-cho‘lmisan
Bir qultimga zor qig‘an?
Qudug‘ining suvini
Ko‘z yoshlarim sho‘r qig‘an.
Eslab esim ketmasdan
Rizolik ber, o‘lim bor,
Seni jomon deganding
Jog‘asida qo‘lim bor!
Hayot SHODMON