TOJMAHAL QOSHIDAGI
O‘YLAR
Dunyodagi yetti yoqut-la’l
Mo‘jizaning biri – Tojmahal.
Bo‘lmas edi bu noyob gavhar
Mirzo Bobur bo‘lmasa agar.
Ey tabiat, mansur zotlarga
Bo‘lasanmi shuncha toshbag‘ir.
Ozroq umr bersang ularga
Gado bo‘lib qolmasding, axir.
Hayot bo‘lsa, bundan mo‘tabar
Mo‘jizalar yaratardi u.
Shonimizni oy, yulduz qadar,
Quyosh qadar taratardi u.
TASODIF
Dunyo to‘la emish tasodiflarga,
Tasodif dunyoga hukmron emish.
Sirli kuch bor emish tasodiflarda,
Ular goh to‘fonmish, goh bo‘ron emish.
Boshingni silasa bir kun ertalab,
Tarvuzday yorarmish ikkinchi kuni.
Bo‘lmagani kabi suyub, erkalab,
Aslo jazolab ham bo‘lmasmish uni.
Donishmand dermishki, yo‘qdir tasodif,
Qutlug‘ haqiqat bor yagona, bekam.
Aslini olganda har bir tasodif
Achchiq haqiqatning mevasi ekan.
TESKARI
Yoshlikda vulqondek shiddat bor, biroq
Noyob tajriba yo‘q keksalikka xos.
Qarichilik esa shiddatdan yiroq
Uning bor davlati tajriba, xolos.
Yoshlikdagi g‘ayrat, shijoat, shiddat
Qarigan chog‘da ham bo‘lsaydi agar…
Hazrati inson, deb atalmish xilqat
Balki, bo‘lar edi yana mukammal.
Ammo hayot bunga bermayin imkon,
Ustimizdan yayrab kulaverarkan.
Kuch ketib, belimiz shovshagan zamon
Tajriba tirjayib kelaverarkan.
TAGOR
Tushar bo‘lsang Hind sori yo‘lga,
Tojmahalni qilgach ziyorat.
Ta’zim qilib hazrat Bedilga,
Salom bergin Tagorga albat.
U — o‘lkaning zotu kabiri –
“Ramayana” – fidoiysidir.
Hind xalqining Mirzo Boburi,
Mir Alisher Navoiysidir.
“Maxabxorat” kabi avliyo,
Ganga kabi suyugidir u.
Jamna kabi muqaddas dunyo ,
Buyuklarning buyugidir u.
Hind sorig‘a tushsa yo‘llaring
Izzatini qo‘ygin joyiga.
Qalbingdagi oppoq gullarni
Ekib qo‘ygin aziz poyiga.
ILTIMOS
Otash tilab bo‘lgaymi oydan,
Quyoshdan qor so‘rab bo‘lgaymi?
Cho‘p so‘rasang ochofat boydan,
Yotib kular, hatto, g‘o‘r daydi.
Ishing tushsa ingranar baxil,
Tirnalganday qonli yarasi.
Yarolmasa koringga sof dil –
Eziladi jigar-porasi.
O‘ylab qilgil iltimosni ham,
Buzilmasin o‘lchov, me’yori.
U kimnidir qilmasin mulzam,
Yo yetmasin kimga ozori.
SABAB
Ignaning ishini qilolmas xanjar,
Xanjarga kirmaydi ignaning nishi.
Qanchalar serjilo bo‘lsa ham gavhar,
Oddiy temirtakka o‘tmaydi tishi.
Ba’zilar gavharni temirga qarab,
Ignani xanjarga qarab tiqadi.
Tushunmovchiliklar, janjalni qayrab,
Qonli to‘polon ham shundan chiqadi.
* * *
To‘mtoq oybolta bilan
Yorolmaysan to‘nkani.
O‘tmas poytesha bilan
Yog‘ochni yo‘nolmaysan.
Qush bo‘lsang ham tumanda
Parvoz qilish be’mani,
Ko‘zlagan manzilingga
Hech qachon qo‘nolmaysan.
ODDIY HIKMAT
Bilsang yo‘lning baland-pastini,
Umid yorug‘ chiroq bo‘larkan.
Odamzotning bilsang aslini
Sendan janjal yiroq bo‘larkan..
Bu hikmatni bilmasang, ammo
O‘zingga ko‘p yomon bo‘larkan.
Lekin uni anglaguncha to
Umring yonib, tamom bo‘larkan.
BOLALARIMIZ
Erkalab to‘ymaymiz,
Suyub to‘ymaymiz.
Navnihol g‘unchayu, lolaligida.
Boshga ko‘taramiz,
Yerga qo‘ymaymiz,
Aziz bolamizni bolaligida.
Ulg‘aygandan keyin qushlarday uchib
Ketadi. Yangicha hayot boshlanar.
Endi bu qushlarni boshqalar quchib,
Suyub erkalaydi, endi boshqalar.
TO‘RTLIKLAR
Hayot bozor edi bizlargacha ham,
Bizdan so‘ng ham shunday qolaveradi.
Bozorda savdomiz tamom bo‘lgan dam,
Mozorlar bag‘riga olaveradi.
* * *
Tavallo qilsa ham, cheksa ham fig‘on
Ishonma, do‘st bo‘lib qolmaydi baxil.
Yuz marta po‘stini tashlagan ilon
Ipakka aylanib qolmaydi, axir!
* * *
Agarki, kimgadir qilsang yaxshilik
O‘sha nafasdayoq esingdan chiqar.
Ammo, kimlardandir ko‘rsang yaxshilik
Unutma eng so‘nggi damingga qadar.
AJIN
– Oltmishdan oshsa ham peshonasida
Bir tola ajin yo‘q, chiziq yo‘q, qoyil.
– Ishlamagan boshning peshonasiga,
Hatto, ajinlar ham bo‘lmaydi noyil.
IMON
Bitta chumoliga yetkazmay ozor,
Bitta kapalakka berolsa yordam.
Demakki, bu zotda hali vijdon bor,
Demakki, bu zotning imoni bardam.
KUYAMAN
Sodda bolalarga muhabbatim mo‘l,
Faqat, g‘o‘rligidan afsus tuyaman.
Oltmishdan oshsa ham bola kabi go‘l
Zotlarni ko‘rganda yonib, kuyaman.
ARMON
Odam zoti borki, kuygay armondan,
Armon goh raqibdir, gohida dastyor.
Asli, armonsizman, degan sultondan,
Armonim mo‘l, degan gado baxtiyor.
ILTIMOS
Cho‘ldan marjon qidirmas g‘avvos,
Ko‘lga bug‘doy sepmaydi dehqon.
Imkonsizdan qilsang iltimos,
Bajarolmas hech vaqt, hech qachon.
MAG‘RUR MALAKKA
Tovuslarning xiromi,
Xiromlaringga quldir.
Raftoring qarshisida
To‘lin oy – so‘lg‘in guldir.
Burgut bo‘lib uchmoqqa
Orzumand kapalakdek,
Sevgim ham sendek mag‘rur
Malak uchun bir puldir.
BIR GUL EMASMAN
Yaxshiyamki, bir gul emasman:
Bozorlarda sotar edilar.
Bir haftayam avaylamasdan
Qayoqlarga otar edilar.
Alamzada oshiqlar dilxun
Qasdlashardi, bu – gul, demasdan.
Changga botib yotardim bugun.
Yaxshiyamki, bir gul emasman.
QIZG‘ALDOQ
Qizg‘aldoqqa kelar havasim,
U bamisli bir hovuch olov.
Tegib ketsa xiyol nafasing
Alangaga aylanar lov-lov.
Qizg‘aldoqqa kelar havasim,
Lekin unday yashagim kelmas –
Tegib ketsa xiyol nafasing
Yaproqlari to‘kilar besas.
Yaydoq tana titranar dir-dir
Chaqmoq urgan butaday mazlum.
Achinaman, lekin, baribir
Qizg‘aldoqqa kelar havasim.
Abdusaid KO‘ChIMOV Taniqli adib va shoir, publitsist va tarjimon. O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan jurnalist. U 1951 yilda Samarqand viloyatining Urgut tumanida tug‘ilgan. Toshkent Davlat pedagogika institutida tahsil olgan. “Kashfiyotchi bolalar” “Halqa”, “Qiyofa”, “Mening yulduzim”, “Umid daraxtlari”, ”Chanoq”, ”Ikki bahor” “Baland tog‘lar” kabi qator nazmiy va nasriy kitoblar muallifi.
“Yoshlik” 2013/9